Ga direct naar de inhoud

Het ochtendritueel van de Zonnekoning

Koning Louis XIV van Frankrijk nam in de hofetiquette vele gedragsregels en enkele gebruiken op, waaronder het wakker worden en het opstaan van de koning. Dankzij verslagen en aantekeningen van hovelingen kan men zich een aardig compleet beeld vormen hoe het leven aan het Franse hof aan toe ging.

Het ritueel van het wakker worden en het opstaan van de koning heette Levée, en bestond uit de petit lever en de grand lever.

De petit lever

Om acht uur in de ochtend wekte de kamerdienaar (in het geval van Louis XIV was dat Alexandre Bontemps) de koning. Geregeld was de koning echter al gaan jagen of had hij de nacht doorgebracht bij de koningin of een maitresse. De koning zorgde er in dat geval voor dat hij op tijd terug was voor het begin van de ceremonie, zodat de kamerdienaar hem kon wekken. Nadat de kamerdienaar de koning had gewekt, kwamen de geneesheer en chirurg de kamer binnen. Als de voedster van de koning nog leefde kwam deze ook binnen en gaf de koning een kus. De geneesheer en chirurg onderzochten de koning en gaven hem zijn hemd. Ook werd de po weggenomen. Hierna worden de gordijnen rond het bed weer gesloten.

(leuk weetje: de kamerdienaar sliep in de slaapkamer van de koning, of de koning er nu ook sliep of niet. Dit om te voorkomen dat vijanden van de koning zich konden verstoppen in de kamer of de koning iets aan konden doen).

Een kwartier later worden de gordijnen weer geopend. De kamerheer van de koning was gearriveerd, samen met hovelingen die het recht hadden van ‘Grande entrée’ (ofwel op eigen verzoek en betaling, of op verzoek van de koning). De kamerheer geeft de koning wijwater uit een kan/vaas dat bij het bed staat. Voor de aanwezige hovelingen is nu het moment om iets te vragen aan de koning. Als dat is afgehandeld – of niemand had wat te vragen – krijgt de koning zijn gebedenboek. Iedereen gaat naar de naastgelegen Raadszaal om de koning alleen te laten in zijn gebed en zelf een kort gebed op te zeggen voor de koning.

De koning roept zelf iedereen weer binnen na zijn gebed. Nu komen ook de mensen met het recht op de première entrée binnen en begon de koning zich aan te kleden. Terwijl hij bezig is, komen ook de overigen met het recht op entrée binnen.
Als de koning is aangekleed, verlaat hij de slaapkamer en gaat hij naar zijn privé-kamer. Met iedereen in zijn kielzog. In de kamer van de koning krijgt iedereen te horen wat er die dag moet gebeuren en gaat het grootste gedeelte van het gezelschap daarna weg. Enkel dienaren en een aantal favorieten bleven nog bij de koning. Nu was het voor hen het moment om even met de koning te praten.

De rest van het hof wachtte de koning op in de gallerie. Zodra de koning de gallerie binnentrad was het petit lever achter de rug en begon de grand lever.

Het grand lever

De koning ging nu op weg naar de ochtendmis. Na de ochtendmis was het dikwijls tijd voor vergaderingen met zijn raadsgevers. Uitgezonderd op donderdag en vrijdag. Op donderdag hield de koning vaak na de mis audiëntie en op vrijdag sprak hij met zijn biechtvader. Geregeld maakte hij ook echter tijd om zijn echtgenote te bezoeken. Of maîtresse, net wat hem het beste uitkwam 😉

Om 13.00 uur was het etenstijd en daarmee werd het hele ochtendritueel afgesloten!

Categorieën: Geschiedenis

«   »

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.