Koningen van België – Leopold I van België

Het koningsschap van Griekenland sloeg hij af en koos later voor België. De eerste koning der Belgen werd in zijn taak dikwijls tegengewerkt door politieke moeilijkheden. Hoewel hij daar vaak over mopperde, had koning Leopold I een sterke drang om een goed koning te zijn en een sterk plichtsbesef. Het hield hem ook niet tegen om een raadgever te zijn voor zijn nichtje Victoria toen zij koningin werd van Groot-Brittannië.

Leopold wordt geboren op 16 december 1790 als Leopold Joris Christiaan Frederik^[1], prins van Saksen-Coburg-Saalfeld en hertog van Saksen. Hij is het jongste overlevende kind van Frans van Saksen-Coburg-Saalfeld en Augusta van Reuss-Ebersdorf en Lobenstein. Zijn zusjes en broertjes zijn Sophie, Antoinette, Juliane (of Julie), Ernst, Ferdinand en Victoire^[2]. Hij is vernoemd naar keizer Leopold II van het Heilige Roomse Rijk die, net als prins Albert Casimir van Saksen-Teschen, zijn peetouder was (Leopold had er in totaal 9)^[3].

De opvoeding van de kinderen is, zoals gebruikelijk in de tijd, voornamelijk uitbesteed aan leraren. Zijn vader brengt Leopold de liefde voor de natuur bij. Zodoende kent Leopold de naam van elke boom, trekt geregeld de velden in en verzamelt planten voor zijn verzameling. Hij amuseert zich met de tortelduiven die hij bezit en leert van zijn vader ook de principes van geologie en astronomie ^[4]. Ook zijn militaire carrière begint vroeg: op zijn vijfde wordt hij al benoemd tot kolonel van het regiment Izmajlovski door de Russische tsaar. Zeven jaar later wordt hij generaal.^[5]

Strijden tegen Napoleon

Leopold groeit uit tot een knappe jongeman. Zijn vader is inmiddels hertog van Coburg geworden, maar vreest terecht voor de opkomst van Napoleon Bonaparte. Leopold en zijn broer Ernst trekken, naast diverse anderen uit Duitse vorstenhuizen, ten strijde. Maar het mag niet baten. Het Heilige Roomse Rijk wordt ontbonden en Napoleon verenigt alle graafschappen en hertogdommen samen in het Rijnverbond, bestaande uit 36 staten. Leopold en Ernst besluiten daarom naar Parijs te gaan om te onderhandelen met Napoleon. In afwachting van een ontmoeting nemen ze deel aan allerlei evenementen.
Wanneer ze Napoleon ontmoeten wordt Leopold aangeboden vleugeladjudant te worden, maar dat weigert hij. Nadien neemt hij ook deel aan acties tegen Napoleon en bezoekt hij diverse bijeenkomsten om de vrede terug in Europa te krijgen.

Huwelijk met Charlotte

In 1814 leert Leopold Charlotte, prinses van Wales en toekomstig koningin, kennen en begint hij haar het hof te maken. Maar Charlottes vader plant een huwelijk met de Nederlandse koning Willem I. Die verloving wordt echter snel verbroken en de weg voor Leopold is vrij. Leopold en Charlotte trouwen op 2 mei 1816 en vestigen zich in Londen. Het is een zeer gelukkig huwelijk en het kan eigenlijk niet beter voor de ambitieuze Leopold: ze wonen in een prachtig huis, hij houdt van zijn vrouw en hij is de echtgenoot van de toekomstig koningin van een van de machtigste staten van Europa. Maar helaas is het geluk van korte duur; Charlotte overlijdt in 1817 aan de gevolgen van een zware bevalling nadat ze een doodgeboren kindje te wereld had gebracht. Leopold is kapot van verdriet.

Koning der Belgen

Hij mag blijven wonen in Claremont House, maar zijn verzoek om iets te kunnen betekenen voor Groot-Brittannië wordt afgewezen door zijn schoonvader. Om toch iets te doen te hebben gaat hij reizen en probeert hij geluk te vinden. Er wordt hem gevraagd koning van Griekenland te worden, maar weigert dat. Hij vindt de politiek en de stemming van het volk niet erg stabiel. Als hem na een tijd het verzoek bereikt koning van België te worden, accepteert hij dat na wat aarzelen wél.

Tweede huwelijk met Louise-Marie d’Orléans

Maar een monarchie kan niet verder zonder opvolgers. Ook al was België nu onafhankelijk van Nederland, de Nederlandse koning Willem I probeerde het land terug te veroveren. Hij had nog steeds goede banden met het Britse hof, maar in zijn optiek kon het geen kwaad om een machtige schoonfamilie aan de zuidkant te hebben. Met dit in het achterhoofd gaat hij naar de Franse koning, en dingt naar de hand van diens dochter Louise-Marie. 22 jaar jonger is zij, en ontzet als haar vader akkoord gaat. Ze vind koning Leopold te oud en bovendien wil ze geen koningin worden in een land ver weg van haar familie. Ondanks dat het een verstandshuwelijk is, raken Leopold en Louise toch wel op elkaar gesteld (al zou hij later wel minnaressen hebben. Met Arcadie Claret krijgt hij zelfs twee buitenechtelijke kinderen)^[6].
In de loop der tijd krijgen ze vier kinderen:

• Louis Philippe (1833-1834)
• Leopold (9 april 1835 – 17 december 1909) (toekomstige koning Leopold II)
• Filips (24 maart 1837 – 17 november 1905), (vader van de latere koning Albert I)
• Charlotte (7 juni 1840 – 19 januari 1927), huwde op 27 juli 1857 aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk en werd keizerin van Mexico.

Raadgever van koningin Victoria

Leopolds zus Victoire trouwt in 1818 met Edward, de hertog van Kent. Al snel krijgen ze een dochtertje, Victoria. Kort naar haar geboorte overlijdt Edward, en helpt Leopold tijdelijk zijn zus met de opvoeding van Victoria. In de directe lijn van de troonsopvolging vinden nog meer overlijdens plaats, zodat al snel duidelijk wordt dat Victoria de troonopvolgster wordt.
Leopold begint al snel brieven te schrijven aan zijn nichtje. Hoe ouder Victoria wordt, hoe meer tips en raadgevingen hij haar begint te geven. De briefwisseling blijft in stand en verhevigt als Victoria daadwerkelijk koningin wordt. Leopold schuift zijn neef Albert (zoon van zijn broer Ernst) naar voren als echtgenoot. Victoria zit echter niet te springen om te trouwen en verstandshuwelijk staat haar ook niet aan. Maar als ze Albert ontmoet schiet Cupido raak en is ze smoorverliefd^[7]. Ze trouwen in 1840 en het wordt een van de gelukkigste huwelijken uit de koninklijke geschiedenis.

Weer weduwnaar en een moeilijk koningsschap

Koningin Louise-Marie overlijdt aan de gevolgen van tuberculose op 11 oktober 1850, op 38-jarige leeftijd. Hierdoor is koning Leopold I opnieuw weduwnaar. Ook op politiek gebied heeft Leopold heeft moeilijk. Sinds zijn aantreden als koning der Belgen heeft hij al aardig wat politieke crisissen meegemaakt en ook internationaal is de politiek niet rustig. Regelmatig vervloekt hij zijn besluit om koning der Belgen te worden.^[8] Verder maakt hij zich sinds het overlijden van Louise zorgen om zijn kinderen en de opvolging van de monarchie. Daarnaast baart het avontuur van zijn dochter Charlotte en haar man Maximiliaan als keizer en keizerin van Mexico hem zorgen en krijgt hij een grote klap als zijn zussen Julie en Victoire overlijden, alsmede neef Albert om wie hij en zijn nicht Victoria diep rouwen.
In zijn laatste jaren begint hij met zijn gezondheid te kwakkelen. Uiteindelijk zal hij op 10 december 1865 overlijden op 74-jarige leeftijd.

Gebruikte bronnen

• Daele, Henri van: Zes koninginnen. Uitgeverij Lannoo, 1996. ISBN: 90 209 3005 2.
• Deneckere, Gita: Leopold I – de eerste koning van Europa. Uitgeverij de Bezige Bij, 2011.

Voetnoten

1. ↑ Dit is de officiële Nederlandse vorm van zijn namen volgens de Belgische Grondwet. In het Franstalige deel van België zijn de namen als volgt: Léopold Georges Chrétien Frédéric. En in het Duitstalige deel Leopold Georg Christian Friedrich.
2. ↑ (Deneckere, 2011)
3. ↑ (Deneckere, 2011)
4. ↑ (Deneckere, 2011)
5. ↑ (Deneckere, 2011)
6. ↑ (Deneckere, 2011)
7. ↑ Zo schrijft Victoria aan Leopold op 7 juni 1836: “I must thank you, my beloved Uncle, for the prospect of great happiness you have contributed to give me, in the person of dear Albert. Allow me, then, my dearest Uncle, to tell you how delighted I am with him, and how much I like him in every way.”
8. ↑ (Deneckere, 2011)